Triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, ngành nông nghiệp đang đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và công cụ quản lý hiện đại.

Ứng dụng công nghệ cao, tích hợp các giải pháp thông minh vào sản xuất đang trở thành hướng đi chủ đạo trong nông nghiệp Việt Nam, nhằm nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm và xây dựng hệ sinh thái nông nghiệp thông minh.

Một trong những mô hình tiêu biểu là Sakura Farm tại xã Đông Khánh Sơn, Khánh Hòa, với 45ha trồng sầu riêng giá trị cao như Musang King, Ri6. Hiện 5ha đã cho thu hoạch. Điểm nổi bật là toàn bộ hệ thống tưới tiết kiệm và bón phân được lập trình vận hành tự động; trí tuệ nhân tạo (AI) được sử dụng để phân tích “sức khỏe” đất, đo độ ẩm, độ pH, hàm lượng dinh dưỡng và đưa ra khuyến nghị điều chỉnh chính xác.

Ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất là chìa khóa thành công của ngành nông nghiệp. Ảnh minh họa

Hàng ngày, đội kỹ thuật dùng flycam để giám sát từng hàng cây, kiểm tra tình trạng lá, hoa, quả, phát hiện sâu bệnh hoặc bất thường về nước. Ông Nguyễn Phạm Minh Mẫn chủ trang trại cho biết: “Công nghệ giúp duy trì canh tác hữu cơ, cây không bị suy khi làm bông, ra trái; vườn luôn cân bằng sinh thái, sản phẩm đạt chất lượng cao, không tồn dư hóa chất”.

Không chỉ dừng ở sản xuất, hoạt động nghiên cứu và chuyển giao công nghệ được triển khai mạnh mẽ. Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển Nông nghiệp Nha Hố (thuộc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam) là đơn vị tiên phong ứng dụng công nghệ sinh học, kỹ thuật di truyền để chọn tạo giống nho, táo, măng tây, nha đam, ngô, lúa, xoài, nhãn, mít… có năng suất cao, thích nghi tốt với khí hậu Nam Trung Bộ.

TS Phan Công Kiên - Phó Viện trưởng cho biết, viện còn nghiên cứu ứng dụng cảm biến điều chỉnh tiểu khí hậu trong nhà màng, quản lý nước và dinh dưỡng bằng công nghệ số; chuyển giao mô hình nho mái che cơ động, vườn táo bao lưới, tưới tiết kiệm, trồng xen cây họ đậu, bẫy sinh học… Các giải pháp này giúp giảm phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, bảo vệ đất và môi trường.

Ngành chăn nuôi, vốn chiếm tỷ trọng lớn trong nông nghiệp, đang chịu áp lực về dịch bệnh, quy mô sản xuất nhỏ lẻ và phụ thuộc nhập khẩu thức ăn. Việc ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số được xem là giải pháp sống còn.

Nhiều doanh nghiệp cũng coi chuyển đổi số là xu thế tất yếu, là cơ hội để tăng tính cạnh tranh, phát triển đột phá và mang lại hiệu quả cao. Đơn cử như Vinamilk hiện đang vận hành “resort” bò sữa Tây Ninh với phần mềm quản lý toàn diện khẩu phần, dinh dưỡng, sức khỏe từng cá thể, liên kết trên nền tảng đám mây, giúp phân tích dữ liệu và ra quyết định nhanh chóng. Hay Tập đoàn Mavin đặt mục tiêu số hóa hoàn toàn từ 2023, triển khai ERP SAP S/4HANA - hệ thống quản trị nguồn lực tiên tiến hàng đầu thế giới, phần mềm quản lý trại heo Porcitec, e-learning, e-Office. Nhờ đó, Mavin tăng năng suất lao động, kiểm soát tốt chi phí và nâng hiệu quả sản xuất.

Nếu công nghệ cao giúp tối ưu quy trình sản xuất, thì TQM (Quản lý chất lượng toàn diện) giúp duy trì và cải tiến liên tục chất lượng. Trong ngành yến sào, Công ty Yến sào Khánh Hòa đã áp dụng TQM ở mọi khâu từ thu hoạch, làm sạch, sấy khô đến đóng gói.

Doanh nghiệp đạt các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 9001, ISO 14001, HACCP, BRCGS; xuất khẩu sang trên 30 thị trường, từ 20 thị trường năm 2019. Dây chuyền chế biến được thiết kế theo tiêu chuẩn châu Âu, ứng dụng kỹ thuật ly tâm để giữ nguyên dưỡng chất tổ yến, tối ưu ngâm rửa – sấy – đóng gói, giúp giảm lãng phí và sai lệch.

Công ty chú trọng đào tạo nâng tay nghề, khuyến khích sáng tạo. Mỗi sản phẩm gắn mã QR để khách truy xuất nguồn gốc, theo dõi quy trình chế biến, bảo quản. Nhờ đó, tỷ lệ lỗi sản phẩm giảm dưới 1%, năng suất tăng trên 30%, thương hiệu được quốc tế công nhận, có mặt tại Mỹ, Canada, Nhật Bản, Úc và nhiều nước châu Âu.

Từ mô hình trồng trọt áp dụng AI, nghiên cứu giống cây trồng mới, số hóa chăn nuôi đến quản lý chất lượng chế biến, có thể thấy công nghệ cao và TQM đang là “cặp song hành” giúp nông nghiệp Việt Nam nâng tầm. Đây là con đường tất yếu để vừa đáp ứng nhu cầu thị trường toàn cầu, vừa bảo đảm mục tiêu sản xuất xanh, giảm phát thải và sử dụng hiệu quả tài nguyên.

Nguồn: vietq.vn