Bọ và gián khổng lồ được gắn mạch điện tử trên lưng - Ảnh: Dan Soekov

Gián, bọ 'cyborg'

Trong một phòng thí nghiệm tại Đại học Queensland (Úc), những con gián và bọ cánh cứng được đưa vào một bồn nước đá để gây mê, chuẩn bị cho ca phẫu thuật.

Khi độ tê đạt đến điểm thích hợp, Lachlan Fitzgerald - từ Đại học Queensland - bắt đầu gắn một mạch nhỏ lên lưng chúng, tạo nên những robot sinh học lai giữa sinh vật sống và máy móc.

Theo CNN, thiết bị được gắn vào giống như một chiếc ba lô này sẽ gửi các xung điện đến râu của gián, bọ, cho phép Fitzgerald điều khiển chuyển động của những động vật này khi cần thiết nhưng vẫn khai thác khả năng linh hoạt tự nhiên ở chúng.

"Chúng tôi chỉ can thiệp khi gián, bọ rời khỏi lộ trình mong muốn và hướng nó quay lại đúng đường", Fitzgerald - người đang nghiên cứu sâu về toán học và kỹ thuật - giải thích. Anh cũng hy vọng tạo ra một đội quân gián, bọ lai máy móc phục vụ công tác tìm kiếm và cứu hộ.

"Chúng tôi hình dung một tương lai nơi các thảm họa đô thị như động đất hoặc đánh bom xảy ra, con người không thể tiếp cận an toàn, thì việc gửi vào đó một đội bọ cyborg sẽ giúp điều tra khu vực nhanh chóng và hiệu quả", anh chia sẻ.

Cận cảnh phần đầu của côn trùng được nhóm nghiên cứu Đại học Queensland gắn mạch - Ảnh: Dan Soekov

Trong phòng thí nghiệm robot sinh học nơi Fitzgerald làm việc, các nhà nghiên cứu đang gắn "ba lô điều khiển" lên loài gián khổng lồ chuyên đào hang - loài gián bản địa của Úc, có thể dài đến 8cm - và bọ cánh cứng tối màu.

Đây là những động vật có sức sống cao, có thể chịu đựng ở nhiều môi trường khác nhau, từ savan nhiệt đới đến sa mạc khô cằn.

Theo Fitzgerald, gián, bọ thích nghi tốt hơn nhiều so với hệ thống robot nhân tạo, vốn phải xử lý rất nhiều phép tính để đối mặt với các tình huống phức tạp trong thế giới thực.

Vì vậy khi được cấy những mạch điện tử, Fitzgerald cho biết bọ hoặc gián 'cyborg' (sinh vật cơ khí hóa) có thể giúp xác định vị trí người sống sót trong các tình huống thảm họa và thậm chí vận chuyển thuốc cứu sống đến họ trước khi lực lượng cứu hộ con người kịp tới nơi.

Tuy nhiên, trước tiên các nhà nghiên cứu cần hoàn thiện khả năng điều khiển chuyển động của gián, bọ, điều này có thể mất thời gian. Fitzgerald cho rằng mặc dù công việc hiện tại có vẻ viễn tưởng, nhưng chỉ vài thập kỷ tới, côn trùng cyborg có thể cứu sống nhiều người.

Xu hướng sinh vật lai robot

Sứa 'bionic' được các nhà khoa học Caltech phát triển - Ảnh: Caltech

Không chỉ Fitzgerald, các nhà nghiên cứu khác cũng đang phát triển các robot sinh học từ sinh vật sống.

Ví dụ, tại Viện Công nghệ California (Caltech), các nhà khoa học đang cấy máy tạo nhịp điện tử vào sứa để kiểm soát tốc độ bơi. Họ hy vọng những con sứa 'bionic' (sinh kỹ thuật) này có thể thu thập dữ liệu từ đại dương ở độ sâu lớn.

Tháng 9-2024, các nhà nghiên cứu Đại học Cornell (Mỹ) cũng đã giới thiệu robot điều khiển bởi nấm bào ngư vua. Robot này sử dụng tín hiệu điện từ nấm và độ nhạy với ánh sáng để cảm nhận và phản hồi môi trường, với ứng dụng như giám sát hóa học đất trồng để quyết định thời điểm bón phân.

Tuy nhiên, sự gia tăng của các robot lai sinh học đã khơi dậy tranh luận về đạo đức, và một số nhà nghiên cứu đã kêu gọi tăng cường quy định và giám sát. Các nhà khoa học Caltech khẳng định họ đã hợp tác với các nhà đạo đức học sinh học để đảm bảo không gây ra căng thẳng cho sứa trong quá trình nghiên cứu.

Còn Fitzgerald cho biết những con bọ mang ba lô điều khiển vẫn sống bình thường. "Vì vậy, tôi không nghĩ chúng phiền lòng. Khoa học vẫn chưa khẳng định liệu chúng có thực sự là sinh vật có ý thức hay không", anh bổ sung.

Dù đồng ý rằng mối quan ngại về phúc lợi của sinh vật là chính đáng, Fitzgerald kêu gọi mọi người cân nhắc lợi ích tiềm năng. Anh nói: "Tôi nghĩ rằng tiềm năng của công nghệ này trong việc cứu sống người dân sau thảm họa đô thị thực sự lớn hơn bất kỳ sự e ngại nào đối với lĩnh vực này".

Nguồn: tuoitre.vn