Mô hình tủ giao nhận hàng tự động đang trở thành xu hướng trong ngành chuyển phát thế giới và tại Việt Nam.

Tủ giao nhận hàng tự động được nhiều doanh nghiệp logistics ứng dụng như một giải pháp thay thế hình thức giao hàng tận nhà truyền thống. Cách này giúp shipper không cần đi từng nhà, gọi từng khách, chỉ cần đặt hàng vào tủ, khách sẽ tự tới nhận vào thời gian phù hợp.

Đức là một trong những nước châu Âu đầu tiên triển khai mô hình với hệ thống Packstation do DHL vận hành từ năm 2001. Đến nay, 90% dân số Đức có thể tiếp cận Packstation trong vòng 10 phút. InPost, doanh nghiệp bưu chính Ba Lan, cũng sở hữu mạng lưới 20.000 tủ thông minh. Trung Quốc, thị trường thương mại điện tử lớn nhất thế giới, có hơn một triệu tủ giao hàng thông minh vào năm 2024, góp phần xử lý khoảng 10% lượng bưu gửi.

Tủ giao nhận hàng tự động được triển khai tại Việt Nam từ năm 2024. Ảnh: NVCC

Ở Việt Nam, Viettel Post bắt đầu triển khai hệ thống tủ giao nhận Smart Box từ cuối năm 2024. Đến giữa 2025, hơn 600 tủ được lắp đặt tại nhiều tỉnh thành, chủ yếu ở khu dân cư, tòa nhà văn phòng, trường học và bệnh viện.

Mỗi tủ có nhiều ngăn kích cỡ khác nhau, vận hành 24/7, tích hợp công nghệ IoT và có thể nhận hàng bằng mã OTP hoặc mã QR gửi qua app hoặc tin nhắn SMS. Người nhận có thể thanh toán tiền thu hộ (COD) tại tủ bằng ví điện tử.

Theo ông Hà Anh Dũng, Phó giám đốc Trung tâm Dịch vụ chuyển phát Viettel Post, việc shipper không liên lạc được với khách hoặc phải quay lại giao nhiều lần là chuyện thường xuyên xảy ra. Tại đô thị lớn, tình trạng tắc đường, hẻm nhỏ cũng khiến việc di chuyển của shipper gặp nhiều trở ngại.

Shipper đặt hàng vào tủ giao nhận hàng tự động. Ảnh: NVCC

"Tủ giao nhận hàng thông minh là lời giải cho chuyển phát nhanh chặng cuối, nơi chi phí và rủi ro cao nhất chuỗi", ông Dũng nói. Đại diện Viettel Post cũng cho biết, hệ thống tủ giao nhận Smart Box không chỉ để phục vụ riêng doanh nghiệp này, mà nhằm hình thành một hạ tầng dùng chung, từ đó kéo chi phí thị trường và nâng cao chất lượng dịch vụ.

Công ty chủ trương "xã hội hóa" hạ tầng tủ Smart Box, phối hợp với các chủ đầu tư bất động sản, ban quản lý tòa nhà, trường học, trung tâm thương mại, chuỗi bán lẻ... để mở rộng mạng lưới giao nhận hàng thông minh.

Smart Locker là một trong những công cụ hỗ trợ hạ tầng bưu chính đô thị, trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển nhanh. Năm 2024, Bộ Khoa học và Công nghệ thống kê doanh thu dịch vụ bưu chính đạt 71.000 tỷ đồng, tăng 21% so với 2023. Sản lượng bưu gửi đạt 3,2 tỷ đơn, tăng 32%. Theo Chiến lược phát triển bưu chính năm 2022, Việt Nam đặt mục tiêu xây dựng bưu chính trở thành hạ tầng thiết yếu cho nền kinh tế số đến năm 2030.

Nguồn: vnexpress.net