Các nhà nghiên cứu ở Đại học Arizona (UA) phát triển phương pháp xét nghiệm Covid-19 sử dụng kính hiển vi trên điện thoại di động để phân tích mẫu nước bọt.

Nhóm nghiên cứu UA đứng đầu là giáo sư kỹ thuật y sinh Jeong-Yeol Yoon nhắm tới kết hợp tốc độ của xét nghiệm kháng nguyên bằng tăm bông lấy dịch nhầy mũi hiện nay với độ chính xác cao của xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase (PCR). Họ phát triển một phương pháp chi phí rẻ ban đầu dùng để phát hiện norovirus chuyên lan truyền trên du thuyền bằng kính hiển vi trên điện thoại thông minh.

Các nhà nghiên cứu lên kế hoạch sử dụng phương pháp trên kết hợp với xét nghiệm nước bọt do Michael Worobey, trưởng khoa Sinh học tiến hóa ở UA, phát triển. Yoon cũng làm việc với nhiều sinh viên đại học và cao học để hoàn thiện phương pháp phát hiện Covid-19 dựa vào điện thoại thông minh.

Những phương pháp thông thường nhằm phát hiện norovirus hoặc mầm bệnh khác khá tốn kém, đòi hỏi nhiều trang thiết bị trong phòng thí nghiệm hoặc trình độ chuyên môn cao. Xét nghiệm norovirus qua điện thoại thông minh của UA chỉ cần một chiếc điện thoại, kính hiển vi đơn giản và mẩu giấy kênh dẫn vi lưu, tờ giấy nến dẫn mẫu vật lỏng chảy qua những kênh chuyên biệt. Phương pháp này rẻ hơn nhiều so với các xét nghiệm khác với chi phí khoảng 45 USD.

Bản chất của công nghệ trên tương đối đơn giản. Người sử dụng nhúng kháng thể chứa hạt huỳnh quang vào mẫu vật dạng nước có khả năng bị nhiễm khuẩn. Nếu số hạt virus có mặt trong mẫu vật đủ lớn, một số kháng thể sẽ bám vào mỗi hạt virus. Dưới kính hiển vi, hạt virus xuất hiện dưới dạng những cụm hạt huỳnh quang nhỏ mà người sử dụng có thể đếm được. Tiếp theo, người sử dụng cho thêm hạt vào mẫu vật, nhúng mẩu giấy vào trong mẫu vật và dùng điện thoại thông minh chụp mẩu giấy dưới kính hiển vi và đếm số hạt. Toàn bộ quá trình kéo dài khoảng 15-20 phút. Phương pháp đơn giản đến mức người không phải nhà khoa học cũng có thể học cách sử dụng khi xem video ngắn.

Yoon và cộng sự mô tả phương pháp xét nghiệm mới trên tạp chí Nature Protocols hôm 29/1. Nhóm nghiên cứu đang lên kế hoạch hợp tác với các cơ sở xét nghiệm ở Đại học Arizone nhằm điều chỉnh phương pháp. Họ cũng dự định phân phối thiết bị tới các trung tâm trong trường để người bình thường như quản lý ký túc xác có thể xét nghiệm nước bọt từ nhiều nhóm người.

Theo VnExpress