Phân tích tác động và hình thức sai lỗi (FMEA) để cải tiến năng suất
05/06/2025
3 Lượt xem
Việc phân tích những phương thức xảy ra sai lỗi và ảnh hưởng của nó là hình thức để xác định, phân loại theo thứ tự ưu tiên đối với các sai lỗi tiềm tàng.
Sử dụng công cụ FMEA, nhà quản lý, nhóm cải tiến hoặc người phụ trách quá trình có thể tập trung vào các kế hoạch ngăn ngừa, giám sát và ứng phó với sai lỗi có nhiều khả năng xảy ra. Ý tưởng về FMEA xuất phát từ các ngành công nghiệp có nhiều khả năng rủi ro như ngành hàng không và quốc phòng.
Về mặt định nghĩa, có thể hiểu phân tích tác động và hình thức sai lỗi như sau: Hình thức sai lỗi là cách mà sản phẩm hay quá trình không đáp ứng được yêu cầu, thường được hiểu như là các khuyết tật. Tác động sai lỗi là ảnh hưởng của các sai lỗi lên khách hàng nếu như nó không được ngăn ngừa haỵ khắc phục. Khách hàng có thể là khách hàng nội bộ hay người sử dụng cuối cùng; Nguyên nhân là nguồn gốc gây ra sai lỗi, thường là do các biến động tác động vào quá trình.
Xác định các hình thức sai lỗi tiềm tàng có thể xảy ra và mức độ nghiêm trọng của các tác động của những lỗi này; Đánh giá một cách khách quan khả năng xuất hiện các sai lỗi; Đánh giá khả năng phát hiện ra các sai lỗi; Phân loại các lỗi sản phẩm hay lỗi quá trình tiềm tàng có thể xảy ra; Tập trung vào loại trừ các nguyên nhân gây ra lỗi trọng yếu; Giúp giảm bớt thời gian và chi phí thiết kế.
Việc phân tích phương thức xảy ra sai lỗi và ảnh hưởng của nó để xác định, phân loại theo thứ tự ưu tiên đối với các sai lỗi tiềm tàng.
Đối với nhà sản xuất, FMEA thực sự là công cụ hữu hiệu để thiết kế và cải tiến sản phẩm và quá trình. Người ta phân ra hai ứng dụng FMEA cơ bản là:
FMEA Thiết kế: sử dụng trong phân tích các yếu tố thiết kế. Tại đây, người ta tập trung vào tác động sai lỗi liên quan đến các chức năng của các yếu tố trong thiết kế.
FMEA Quá trình: được sử dụng để phân tích các chức năng của quá trình, tập trung vào các sai lỗi gây ra khuyết tật lên sản phẩm.
Các bước thực hành và khái niệm chủ yếu của FMEA như sau:
Thứ nhất, xác định quá trình hoặc sản phẩm/ dịch vụ.
Thứ hai, liệt kê các vấn đề có thể nảy sinh (phương thức xảy ra sai lỗi). Câu hỏi cơ bản là: “Cái gì có thể xảy ra?” cần liệt kê ra các loại sai lỗi, sự cố có thể xảy ra trong quá khứ hoặc trong tương lai. Chúng có thể được tập hợp thành nhóm bởi các bước quá trình hoặc thành phần của sản phẩm/ dịch vụ.
Thứ ba, đánh giá vấn đề theo tính nghiêm trọng, khả năng xảy ra và khả năng có thể xác định. Sử dụng thang điểm từ 1-10, cho điểm từng nhân tố đối với mỗi vấn đề tiềm tàng. Những vấn đề có tính nghiêm trọng hơn sẽ được đánh điểm cao hơn; các vấn đề khó xác định hơn cũng được điểm cao hơn. Tiếp tục đánh giá lại, những nhân tố này có thể được đánh giá hoặc dựa trên dữ liệu lịch sử hoặc dựa trên dữ liệu kiểm tra.
Sử dụng công cụ FMEA, nhà quản lý, nhóm cải tiến hoặc người phụ trách quá trình có thể tập trung vào các kế hoạch ngăn ngừa, giám sát và ứng phó với sai lỗi có nhiều khả năng xảy ra.
Thứ tư, tính toán “hệ số rủi ro theo thứ tự ưu tiên” hay còn được gọi là (Risk Priority Number - RPN). Hệ số này được tính dựa theo các hệ số sau:
Mức độ nghiêm trọng (Severity - viết tắt là SEV): chỉ ra mức độ ảnh hưởng hay tác động của các sai lỗi đến Khách hàng.
Khả năng xuất hiện (Occurence- viết tắt là OCC): chỉ ra khả năng xuất hiện của các nguyên nhân gây sai lỗi.
Khả năng phát hiện (Detection - viết tắt là DET): chỉ ra khả năng hệ thống phát hiện ra nguyên nhân của sai lỗi nếu nó xảy ra.
Hệ số này được dùng làm cơ sở tính toán để ưu tiên hóa các chỉ tiêu chất lượng cần bảo đảm.
Thứ năm, xác định giải pháp giảm thiểu yếu tố rủi ro. Chúng ta cần tập trung ưu tiên vào khắc phục những sự cố nghiêm trọng nhất theo thứ tự phân loại đã đề cập ở trên. Các giải pháp cần đi kèm với kế hoạch nguồn lực và phân công trách nhiệm thực hiện.