Một đột phá trong thiết kế hạt nano tự hủy có thể cách mạng hóa ngành vật liệu và giải quyết bài toán ô nhiễm vi nhựa toàn cầu.

Vi nhựa đang trở thành thảm họa môi trường thế kỷ 21, với hàng trăm triệu tấn được phát hiện trong đại dương, không khí, thậm chí trong máu người. Dù các giải pháp thay thế như nhựa sinh học đã được đề xuất, chúng vẫn phụ thuộc vào điều kiện phân hủy công nghiệp và ít hiệu quả trong môi trường tự nhiên. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới từ Đại học Toronto và Viện Công nghệ Zurich vừa công bố bước đột phá: tạo ra các hạt nano polymer có khả năng tự phân rã có kiểm soát mà không để lại độc tố.

Ảnh minh họa

Cốt lõi của công nghệ nằm ở việc lập trình “bộ hủy sinh học” bên trong từng hạt nano. Nhóm nghiên cứu đã tích hợp enzym phân giải vào cấu trúc polymer ở cấp độ phân tử, và chỉ khi gặp các tín hiệu môi trường nhất định – như thay đổi độ pH, ánh sáng hoặc nhiệt độ – các enzym này mới kích hoạt quá trình tự hủy. Nhờ vậy, vật liệu có thể tồn tại ổn định trong quá trình sử dụng, nhưng sẽ tự động tan rã sau khi hoàn thành nhiệm vụ.

Điều đáng chú ý là hạt nano này có thể được ứng dụng trong bao bì thông minh, vải sợi công nghiệp, thiết bị y tế sử dụng một lần, và cả trong ngành mỹ phẩm – những lĩnh vực mà vi nhựa là nguyên nhân gây ô nhiễm nghiêm trọng nhưng khó kiểm soát.

Đây là lần đầu tiên một loại vật liệu nano được thiết kế để “tự biến mất” sau vòng đời sử dụng mà không cần đến can thiệp của con người hay điều kiện đặc biệt.

Tại Việt Nam, vấn đề vi nhựa trong sông hồ và chuỗi thực phẩm đang ngày càng cấp bách. Nếu đón đầu công nghệ này, Việt Nam có thể chủ động sản xuất bao bì sạch, thay thế đồ nhựa sử dụng một lần, đồng thời mở ra ngành vật liệu xanh hoàn toàn mới – góp phần thực hiện cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Nguồn: sohuutritue.net.vn