Sợi DNA nhân tạo mở đường cho mạng viễn thông phân tử
26/05/2025
7 Lượt xem
Các nhà khoa học đang phát triển công nghệ truyền dữ liệu bằng phân tử DNA nhân tạo, mở ra tương lai mạng viễn thông sinh học tốc độ cao.
Truyền dữ liệu bằng sóng điện từ đã đưa nhân loại bước vào kỷ nguyên số, nhưng nó cũng sắp chạm đến giới hạn về băng thông, năng lượng và khả năng hoạt động trong môi trường đặc biệt như cơ thể sống hay không gian sâu. Để vượt ngưỡng, các nhà khoa học đang chuyển hướng sang viễn thông phân tử – một công nghệ tận dụng chính sự biến đổi hóa học và phân tử để mã hóa và truyền thông tin.
Ảnh minh họa
Mới đây, nhóm nghiên cứu tại Đại học Illinois và Viện Công nghệ California (Caltech) đã sử dụng các sợi DNA nhân tạo để phát triển "mạng phân tử" có thể truyền tín hiệu ở cấp độ nano. Thay vì điện tử hoặc photon, họ dùng các chuỗi DNA ngắn mang thông tin, sau đó gửi qua dung dịch bằng cách kiểm soát pH, enzyme và nhiệt độ – tức là điều khiển truyền dữ liệu thông qua sinh hóa.
Tốc độ truyền dữ liệu hiện nay vẫn chỉ ở mức vài bit/giờ, nhưng công nghệ này có tiềm năng ứng dụng trong môi trường mà sóng điện từ không thể phát huy hiệu quả: bên trong mô người, trong các mạch máu, hoặc để liên lạc giữa các robot nano trong y học tương lai.
Một ưu điểm khác là độ ổn định của DNA: các chuỗi có thể lưu trữ dữ liệu suốt hàng ngàn năm nếu được bảo quản tốt. Điều này mở ra viễn cảnh xây dựng mạng lưu trữ sinh học siêu bền, giúp truyền thông tin không chỉ qua không gian mà còn xuyên thời gian.
Tại Việt Nam, đây là lĩnh vực chưa được đề cập trong bất kỳ chương trình nghiên cứu chính sách hay đầu tư công nào. Tuy nhiên, với thế mạnh trong nghiên cứu sinh học và công nghệ nano, việc theo kịp xu hướng viễn thông phân tử có thể là bàn đạp để Việt Nam tạo dấu ấn trong cuộc cách mạng công nghệ thứ năm – nơi mà công nghệ không chỉ gắn liền với máy móc, mà còn hòa vào chính sự sống.