Tiếng ồn là một trong những tác nhân gây ô nhiễm môi trường phổ biến nhưng thường bị xem nhẹ. Tuy nhiên, tiếp xúc với tiếng ồn vượt ngưỡng cho phép trong thời gian dài có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của con người.

Trước hết, tiếng ồn có thể gây suy giảm thính lực, đặc biệt ở người làm việc trong môi trường công nghiệp, giao thông hoặc xây dựng. Tiếng ồn mạnh liên tục làm tổn thương tế bào thần kinh tai trong, dẫn đến mất thính lực tạm thời hoặc vĩnh viễn.

Ngoài ra, tiếng ồn cũng gây rối loạn giấc ngủ, làm giảm chất lượng nghỉ ngơi, ảnh hưởng đến khả năng tập trung và hiệu suất làm việc. Người sống lâu trong môi trường ồn ào dễ bị stress, lo âu, trầm cảm do hệ thần kinh luôn trong trạng thái căng thẳng.

Về lâu dài, tiếng ồn còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao và các vấn đề về tuần hoàn máu. Trẻ em tiếp xúc với tiếng ồn nhiều cũng có thể bị ảnh hưởng đến sự phát triển ngôn ngữ và nhận thức.

Do đó, việc kiểm soát tiếng ồn trong sinh hoạt và lao động là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Cần có các biện pháp cách âm, giảm âm phù hợp và tuân thủ nghiêm ngưỡng tiếng ồn cho phép theo quy chuẩn quy định của pháp luật về môi trường và an toàn lao động.

Tiếng ồn có tác động tiêu cực tới sức khỏe con người. Ảnh minh họa

Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 26:2025/BNNMT về tiếng ồn do Bộ Khoa học và Công nghệ thẩm định, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành quy định, giới hạn tối đa các mức ồn tại các khu vực có con người sinh sống, hoạt động và làm việc nhằm giảm thiểu các tác động tiêu cực, bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống cho con người.

Quy chuẩn này quy định những tiếng ồn phát sinh từ các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, công trình xây dựng đang thi công, các phương tiện giao thông và các hoạt động dân sinh. 

Theo quy định tại quy chuẩn này thì giá trị tối đa cho phép đối với mức ồn phát sinh từ cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và hoạt động dân sinh được quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 26:2025/BNNMT mức ồn tối đa cho phép được phân loại theo khu vực bị ảnh hưởng và thời gian trong ngày. Các khu vực được phân loại dựa trên tính chất sử dụng đất và mức độ nhạy cảm với tiếng ồn. Ví dụ, khu vực A thường là khu vực đặc biệt như bệnh viện, trường học, nơi cần mức độ yên tĩnh cao; trong khi khu vực E có thể là khu công nghiệp hoặc khu vực có hoạt động sản xuất mạnh.

Ngoài ra, quy chuẩn cũng cho phép điều chỉnh ngưỡng giá trị tối đa cho phép đối với mức ồn trong một số trường hợp cụ thể. Ví dụ, nếu tiếng ồn phát sinh trong thời gian ngắn, có thể được phép vượt ngưỡng quy định trong một giới hạn nhất định. Cụ thể, nếu tiếng ồn phát sinh: Không quá 1 giờ vào ban ngày; Không quá 0,5 giờ vào buổi tối; Không quá 0,25 giờ vào ban đêm thì được phép tăng thêm 15 dBA (đơn vị đo lường cường độ âm thanh theo thang logarith có điều chỉnh theo cảm nhận của tai người) so với ngưỡng quy định.

Yêu cầu về quản lý, quy chuẩn này cũng quy định, việc quan trắc mức ồn và sử dụng kết quả quan trắc để phục vụ các mục tiêu quản lý nhà nước về môi trường phải được thực hiện bởi tổ chức đáp ứng các yêu cầu, điều kiện về năng lực quan trắc môi trường theo quy định của pháp luật.

Khi tiến hành đo đạc, đánh giá mức ồn nền, trường hợp mức ồn nền đo được tại khu vực bị ảnh hưởng có giá trị Leq lớn hơn mức quy định tương ứng trong quy chuẩn này thì không tiến hành đánh giá mức ồn phát sinh từ nguồn ồn cần đo và cần thực hiện các biện pháp để giảm thiểu tiếng ồn tới khu vực bị ảnh hưởng.

Việc phát sinh tiếng ồn được đánh giá là tuân thủ và phù hợp với quy chuẩn này khi kết quả đo đạc, quan trắc mức ồn tại khu vực bị ảnh hưởng không vượt quá giá trị cho phép tương ứng quy định tại mục 2 về quy định kỹ thuật.

Khi mức ồn tại các khu vực bị ảnh hưởng vượt quá giá trị cho phép tương ứng quy định tại quy chuẩn này thì các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức, cá nhân cần thực hiện các biện pháp để giảm thiểu các tác động của tiếng ồn tới khu vực bị ảnh hưởng.

Kết quả đánh giá sự tuân thủ và phù hợp so với quy chuẩn này là cơ sở để cơ quan quản lý nhà nước xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật. Các tổ chức, cá nhân có khả năng gây ra tiếng ồn có trách nhiệm bảo đảm mức ồn phát sinh tới các khu vực bị ảnh hưởng không vượt quá giá trị giới hạn cho phép quy định tại Quy chuẩn này.

Cơ quan quản lý nhà nước có trách nhiệm đo đạc, quan trắc mức ồn tại các khu vực bị ảnh hưởng và xây dựng các kế hoạch tổng thể kiểm soát tiếng ồn, đảm bảo đáp ứng giới hạn cho phép quy định tại quy chuẩn này. Cơ quan quản lý nhà nước về môi trường có trách nhiệm hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy chuẩn này. 

nguồn: vietq.vn