Phần mềm số hóa mạng lưới quản lý rác thải và thanh toán online Grac đã được triển khai thí điểm tại TPHCM, góp phần tăng tỷ lệ thu gom rác thải tái chế, giảm lượng rác chôn lấp và thuận lợi cho các cơ quan quản lý rác thải sinh hoạt.
Tại hội thảo “Grac - Ứng dụng công nghệ 4.0 số hóa mạng lưới quản lý rác thải và thanh toán online ”, do Trung tâm Thông tin và Thống kê KH&CN TPHCM tổ chức ngày 15/9, ông Nguyễn Trọng Minh, Giám đốc Công ty Cổ phần Công nghệ Grac, cho biết, hiện nay, mỗi ngày khối lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh trên toàn quốc khoảng 65 tấn/ngày, trong đó, TPHCM là 9.500 tấn/ngày. 80% rác thải tại các các đô thị lớn chủ yếu được xử lý bằng cách chôn lấp, tác động lâu dài đến môi trường sinh thái. Vì vậy, các bãi chôn lấp đang quá tải, ô nhiễm. Bên cạnh đó, tình trạng đổ trộm rác thải xảy ra phổ biến và khó kiểm soát tại các địa phương. Trong khi đó, việc kiểm soát, quản lý loại chất thải này còn nhiều hạn chế, dẫn đến nguy cơ gây ra tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người.
Theo ông Minh, đó là do đa phần các đơn vị thu gom rác thải, quản lý số liệu, danh sách các hộ dân chủ yếu trên sổ sách giấy tờ, file máy tính. Các số liệu này dễ bị mất và khó có khả năng khôi phục. Hình thức thu tiền rác hiện tại chủ yếu là tới tận từng hộ gia đình và thu bằng tiền mặt, nên tốn nhiều nhân sự, thời gian, tính minh bạch chưa cao và khó phân tách các phí thu hộ (vận chuyển, xử lý, các khoản thuế, …) để nộp về ngân sách nhà nước theo đúng quy định. Ngoài ra, chưa có nhiều kênh thông tin để người dân phản ánh các trường hợp vi phạm vệ sinh môi trường, ảnh hưởng đến công tác quản lý vệ sinh môi trường tại địa phương. Chi phí dành cho việc tuyên truyền việc phân loại rác theo quy định của nhà nước tốn kém và tiêu tốn nhiều tài nguyên do cần in ấn tờ rơi nhiều.
Người dân có thể thanh toán tiền rác trên ứng dụng. Ảnh: NNC
Nhận thấy sự bất cập của các vấn đề trên, Công ty Cổ phần Công nghệ Grac xây dựng phần mềm “Số hóa mạng lưới quản lý rác thải và thanh toán online - GRAC”.
Ông Minh cho biết, phần mềm có các nhiệm vụ chính như số hóa mạng lưới thu gom rác thải, thu hộ tiền vận chuyển, quản lý thanh toán tiền rác. Phần mềm có hệ thống dữ liệu tập trung, đa nền tảng và được đồng bộ liên tục, áp dụng các công cụ phân tích dữ liệu khổng lồ và phức tạp để báo cáo, tổng hợp và đề xuất các giải pháp quản lý phù hợp. Đồng thời, phần mềm còn tích hợp giải pháp kết nối các cổng thanh toán, ví điện tử để thanh toán tiền rác, thu hộ tiền rác bổ sung vào ngân sách Nhà nước.
Khi cài đặt phần mềm, người dân có thể đặt lịch thu rác cồng kềnh, rác tái chế; tặng đồ cũ không sử dụng; tích điểm đổi quà; phản ánh khiếu nại. Ngoài ra, người dân được hướng dẫn phân loại rác tại nguồn và tra cứu, thanh toán tiền rác online.
Đối với công ty thu gom rác, phần mềm thuận lợi cho việc quản lý hộ dân, chủ nguồn thải trên phần mềm, báo cáo quản lý rác thải cho cơ quan quản lý, tăng cường hoạt động thu mua phế liệu,…
Đối với các cơ quan quản lý, phần mềm cũng thuận lợi trong việc quản lý rác thải sinh hoạt, giải quyết kịp thời khiếu nại, phản ánh của người dân,… Theo đó, khi phát hiện hành vi đổ rác trộm, thì người dân có thể gửi phản ánh, khiếu nại thông qua ứng dụng Grac. Dữ liệu sẽ được gửi về UBND phường và đơn vị thu gom rác tại địa phương để giải quyết và xử phạt theo quy định.
Ông Minh cho biết, hiện tai, phần mềm GRAC được áp dụng tại TPHCM như quận 3, 4, 7, Gò Vấp, Bình Thạnh, huyện Bình Chánh,… giúp giảm từ 10 – 20% lượng giấy thải, 10% lượng rác thải tại các bãi chôn lấp và tăng 30% tỷ lệ thu gom rác tái chế.