Công ty công nghệ năng lượng và môi trường Ces Plasma (Việt Nam) đã nghiên cứu và chế tạo thành công hệ thống rửa và bảo quản rau củ quả sạch áp dụng công nghệ plasma lạnh trong xử lý khí, nước, tạo nước diệt khuẩn.
Hệ thống bao gồm 2 buồng plasma cung cấp nước sạch và nước oxy hóa (công suất 100 lít/giờ), máy rửa (công suất 1.000 kg/ngày), nhà kính (kích thước 6 x 2 x 2 mét) và máy tiệt trùng không khí.
Đây là giải pháp khử các loại vi sinh vật, vi trùng, khí độc, hóa chất, mùi và chất bẩn hiệu quả và nhanh chóng mà không cần dùng hóa chất. Trong đó, plasma được ứng dụng trong nhiều công đoạn tiệt trùng như không khí (trong khu vực sản xuất), nước sạch (trong khu vực tinh chế tại kho), dụng cụ sản xuất và tạo nước oxy hóa cao (không hóa chất) dùng để tiệt trùng rau.
Plasma lạnh là dòng vật chất tích điện mang năng lượng cao bao gồm phân tử khí, hạt tích điện như ion dương, ion âm, electron và bức xạ điện từ (photon). Do các ion trong plasma lạnh có thể thâm nhập vào các vết nứt và khe hở của các cơ quan có hình dạng phức tạp, làm chết các tế bào vi khuẩn bằng các loại hoạt chất tạo ra từ luồng plasma lạnh (như O, O2, O3, OH, NO, NO2) gây ra các tác động oxy hóa trên bề mặt bên ngoài của các tế bào vi sinh vật, nên plasma lạnh giúp khử khuẩn ở thực phẩm mà không ảnh hưởng xấu đến dinh dưỡng và cảm quan của sản phẩm, chẳng hạn như dùng để khử trùng bề mặt khô (thịt, gia cầm, cá và rau củ quả tươi sau thu hoạch), thực phẩm dạng hạt (sữa bột, các loại thảo mộc và gia vị).
Quy trình xử lý tóm tắt như sau: nước được bơm liên tục vào bể tràn, chuyển đến hệ thống trộn sau đó đi vào buồng plasma, từ vùng plasma nước được phun trực tiếp lên bể băng tải hoặc bồn chứa để rửa và tiệt trùng rau. Với công đoạn tiệt trùng không khí, không khí được bơm từ ngoài vào, qua ống dẫn khí đến bộ lọc bụi và van tiết lưu để chỉnh lưu lượng khí cho phù hợp, sau đó khí được chuyển tới buồng plasma. Bộ lọc khí plasma có thể lọc được các tạp chất, côn trùng, bụi phấn, dị vật có kích thước nhỏ. Không khí sau khi qua buồng plasma sẽ trở thành khí sạch.
Theo ước tính, ngoài chi phí đầu tư ban đầu cho một hệ thống (1 module) xử lý với công suất 1.000 kg rau/ngày vào khoảng 200 triệu đồng, mỗi ngày, cơ sở sản xuất chỉ tốn thêm khoảng 25.000 đồng chi phí tiêu hao 2 m3 nước (dùng sản xuất nước sạch và sản xuất nước tiệt trùng) và 5 kW điện (10 giờ hệ thống hoạt động). Với thời hạn khấu hao chừng 10 năm, chi phí để xử lý 1.000 kg rau/ngày ước tính chỉ 81.000 đồng. Do vậy, ứng dụng công nghệ plasma trong xử lý thực phẩm còn là giải pháp không nhiễm khuẩn, không hóa chất, không gây ô nhiễm môi trường và tiết kiệm năng lượng.
